Lohusalık
Bebek ve plasentanın doğumundan sonra, annede gebelik ile oluşan değişimlerin gerileyip, önceki halini alıncaya kadar geçen döneme lohusalık denir. Ortalama 6 hafta sürer. Bu dönemdeki bakım, kadının normal hayatına sağlıklı dönebilmesi için çok önemlidir.Gebelikte rahim yaklaşık 10 kat büyür. Doğum sonrası hızla küçülmeye ( involusyon ) başlar. Bebeğin doğumu ile hemen 20. gebelik haftası boyutuna geriler. 1. hafta sonunda 12. gebelik hafta boyutuna döner.Lohusalık bitimi ( 6 hafta sonra ) gebelik öncesi dönemine dönmüş olur.
Lohusalık bir hastalık değildir ama vücutta gebelik ile oluşan değişimlerin geri döndüğü, vücudun yüksek kalori harcayarak yorulduğu bir süreçtir. Kendinizi önemsemeli ve her fırsatta dinlenmelisiniz. Artık eskisi gibi serbest olmadığınızı, yaşamı için size muhtaç olan bir bebeği varlığı ile oluşan hayat değişimi en önemli noktadır. Bu sebeplerle de lohusalık döneminin en önemli noktası ‘’DİNLENME’’DİR.
LOHUSALIK BAKIMI
- Lohusanın yaşamsal bulguları (ateş- tansiyon-nabız-kanama miktarı ) izlenmelidir. Bu esnada yenidoğanın bakımı da göz ardı edilmemelidir.
- Doğumu takiben gelen akıntıya ‘loşi’ denir. Önce kanama şeklinde kırmızıdır. Sonra rengi açılır ve miktar azalarak biter. Lohusa akıntısından dolayı ve rahim toparlama sürecinde rahim ağzı açıklığı da düşünülerek , anneye ayakta banyo yapması tavsiye edilir. Hijyen açısından küvette yıkanması önerilmez.
- Normal doğum sonrası, perinede bulunan epizyo dikişinin, tuvalet sonrası su ve sabun ile önden arkaya yıkanması öğretilir.
- Normal doğum sonrası ilk 6 saatte kanama miktarı hızla azalır ve sonra 6 saatten daha sık pet değiştirmek gerekiyorsa doktora başvurmak gerekir.
- Doğumdan birkaç saat sonra anne ayağa kaldırılır, gezdirilir. Erken dönemde gezdirme anneyi psikolojik yönden destekler, uterus involustonunu (toparlama, küçülme ) hızlandırır. Bacak akımını hızlandırarak doğum sonrası tromboflebitten korur.
- Anneye emzirme öğretilir. Süt salgılamaya başlanmamış olsa bile emzirmeye devam etmesi gerektiği öğretilir. Doğum sonrası ilk yarım saatte anne ile bebeğin buluşması ve emzirmenin başlaması gereklidir.
- Doğum sonrası anne 6 saat içinde idrarını, 2 gün içinde de defekasyonunu yapmış olması gerekir. Aksi halde müdehale gereklidir.
- Meme başı temizliği öğretilmelidir.
- Doğumu izleyen ilk mensturasyon , emzirmeyen kadınlarda 6-8 hafta içinde, emzirenlerde ise daha geç başlayabilir. Ancak emzirme her zaman adet mekanizmasını baskılamaz. Halk arasındaki ‘’ süt korur ‘’ görüşüne güvenmeyip, lohusalık sonrası anneye korunma metotları tavsiye edilmelidir..
- Eş korunması ( kondom )
- Rahim içi araç ( loğusa bitimi veya ilk adet beklenerek takılabilir.)
- Doğum kontrol hapları- bebek altı ay olduktan sonra başlanabilir. Minipill denen progesteron içeren tabletler ise doğumdan 1-2 hafta sonra başlanabilir.
Tüp ligasyon: Loğusa bitimi laparoskopik veya minilaparatomi ile gerçekleştirilebilir.
Aylık iğneler: Oral haplar gibi bebek 6 aylık olduktan sonra başlanabilir. 3 aylık iğneler artık, yarattığı adet düzensizliği ve adetten kesme gibi yan etkiler nedeniyle tavsiye edilmemektedir.
Lohusalıkta, doğum sonrası 6. haftada yapılan jinekolojik muayenede bir patoloji tespit edilmediği taktirde cinsel ilişkiye izin verilir.